اداره کل ثبت احوال استان گلستان
1402/03/07
1402/03/07
پوشش ثبت روي‌داد‌هاي حياتي :
با توجه به اهميت گردآوري اطلاعات آماري روي‌داد‌هاي حياتي (به ويژه ولادت ، وفات ، ازدواج و طلاق) براي هر يك از افراد جامع در سال وقوع و در زمان تعيين شده توسط قانون ( 10 روز براي مرگ ، 15 روز براي ولادت ، ازدواج و طلاق) سازمان ثبت احوال كشور ، بنا به ضرورت‌هاي ملي و توصيه‌هاي بين‌المللي (از جمله صندوق جمعيت ملل متحد) ، اقدام به طراحي و اجراي برنامه‌اي نمود كه هدف اصلي آن ارتقاء سطح پوشش و كيفيت ثبت روي‌داد‌ها در كشور بوده‌است.
پديده‌هاي ديرثبتي و كم‌ثبتي (و در شكل اساسي : ثبت غير همزمان) را بايد بزرگ‌ترين چالش‌هاي پيش‌روي سيستم ثبت احوال كشور دانست.
برنامه پوشش كامل ثبت روي‌داد‌هاي حياتي ، راهكار‌هايي براي كم‌كردن اين پديده‌ها و رساندن آن به حدي است كه از ديدگاه جمعيت‌شناسي قابل پذيرش باشد.
ثبت وقايع حياتي ، مطابق قانون ، فعاليتي بين بخشي است و به‌طور جدي نيازمند همكاري مراجع مختلفي است كه به نوعي ازروي‌داد‌‌هاي حياتي مطلع مي‌شوند. يا به روشي امكان اطلاع‌رساني به مردم را دارند.
عناصري كه به عنوان چارچوب اساسي كسب آمار وقايع حياتي لحاظ مي‌شوند ، عبارتند از :
بيمارستان‌ها و زايشگاه‌ها (اطلاعات تولد ، مرگ ، مرگ جنيني)
مراكز درماني (اطلاعات تولد و مرگ)
خانه‌هاي بهداشت (اطلاعات تولد ، مرگ و ازدواج‌هاي شرعي غيرثبتي)
شورا‌هاي اسلامي و دهياران (اطلاعات تولد ، مرگ ، فقدان شناسنامه ، ازدواج‌هاي شرعي غيرثبتي)
گورستان‌ها (اطلاعات مرگ)
ماما‌هاي رسمي (اطلاعات تولد ، مرگ جنيني)
دفترخانه‌هاي ازدواج و طلاق (اطلاعات ازدواج‌هاي دائم و منقطع و طلاق)
برنامه پوشش ثبت روي‌داد‌هاي حياتي بر بسيج امكانات استان و شهرستان در جهت جمع‌آروي اطلاعات از چارچوب و انتقال آن به سيستم ثبت احوال در مهلت تعيين شده توسط قانون استوار است.
چنان كه گفته شد ، اين مهلت براي مرگ ، ده روز و براي ولادت ، ازدواج و طلاق ، 15 روز پس از رخ‌داد واقعه است.
گرچه بسياري از صاحب‌نظران جمعيتي وجود مهلت را يك ضعف دانسته به ثبت همزمان با رخ‌داد واقعه اعتقاد دارند. امري كه با فعاليت مراجع ذكر شده مي‌تواند در آينده محقق گردد.
در استان ، شوراي هماهنگي ثبت وقايع حياتي ، به رياست استاندار و در شهرستان‌ها به رياست فرمانداران ، متولي ساماندهي وضعيت ثبت وقايع حياتي است. تشكيل جلسات منظم ، بررسي موانع و مشكلات و برنامه‌ريزي براي حل آن‌ها ، مهم‌ترين وظايف شوراي هماهنگي مزبور مي‌باشد. در سال 1387 ، شوراي هماهنگي استان گلستان ، اقدام به تشكيل 5 جلسه شورا براي بررسي وضعيت پوشش كامل ثبت روي‌داد‌هاي حياتي (به‌ويژه ولادت و فوت) و پي‌گيري برنامه‌هاي مرتبط با اين موضوع نمودند. در سال 1388 ، تا پايان آبان ماه جلسات فصلي به صورت منظم (سه جلسه) تشكيل شده‌است.
يكي از برنامه‌هاي مهم ثبت احوال ، براي ساماندهي اعلام كنندگان وقايع حياتي در قالب شبكه اعلام و تعيين افرادي به عنوان ثبت يار و ياوران ثبت در نقاط روستايي وشهري است. اين برنامه در استان گلستان از اواخر سال 1385 به اجرا درآمده و تأثير چشمگير خود را بر بهبود شاخص‌هاي پوشش كامل ثبت روي‌داد‌هاي حياتي در سنوات اخير نشان داده است.
از برنامه‌هاي مهم استان ، ساماندهي گورستان‌هاي شهري و روستايي با سه هدف عمده زير است :
1) تعيين حدود ثبتي و عرفي گورستان و حتي المقدور محصور نمودن آن (در مواردي برچيدن يك گورستان و تجميع گورستان‌ها به ويژه در نقاط روستايي)
2) تعيين متولي باسواد براي گورستان‌ها (ترجيحاً مقيم براي گورستان‌هاي بزرگ) براساس قوانين موجود كه شهرداري‌ها را متولي گورستان‌هاي شهري و دهياري‌ها را متولي گورستان‌هاي روستايي مي‌داند. و آموزش متوليان در مورد انجام همكاري‌هاي لازم با اداره ثبت احوال در چارچوب ماده 5 قانون ثبت احوال كشور
3) احداث و به‌سازي امكانات بهداشتي (به‌ويژه غسالخانه و سرويس بهداشتي) گورستان- در حال حاضر در استان 559 گورستان شناسايي شده‌است.
از اين تعداد 37 گورستان شهري ، گورستان‌هاي عمده استان محسوب مي‌شوند. از اين تعداد از سال 1386 تا كنون ، 27 گورستان داراي متولي آموزش ديده در قبال وظايف قانوني خود در اعلام و ثبت فوت شده‌اند. اين تعداد در ابتداي سال 1386 ، فقط شامل دو گورستان در شهر‌هاي گرگان و گنبدكاووس مي‌شده‌است.
براي ارزيابي وضعيت پوشش كامل ثبت روي‌داد‌هاي حياتي ، مهم‌ترين شاخص‌هايي كه قابل تعريف است ، عبارتند از :
1) نسبت ولادت‌هاي ثبت شده تا يك‌سال پس از وقوع به كل ولادت‌هاي به ثبت رسيده
2) نسبت مرگ‌‌هاي ثبت شده تا يك‌سال پس از وقوع به كل مرگ‌‌هاي به ثبت رسيده
3) نسبت ولادت‌هاي ثبت شده در مهلت قانوني(15روز پس از وقوع)به ولادت‌هاي ثبت شده تايكسال پس ازوقوع
4) نسبت مرگ‌‌هاي ثبت شده در مهلت قانوني(10روز پس از وقوع)به ولادت‌هاي ثبت شده تايكسال پس از وقوع
